ایلان ماسک «Elon Musk» یکی از تأثیرگذارترین افراد جهان است و در زمینه نوآوری می‌توان او را یکی از ده شخصیت برتر جهان نامید. داستان زندگی او و شرکت‌هایی که راه اندازی و برای رشد و پیشرفت آن‌ها تلاش کرده، واقعاً جالب است. داستان زندگی این شخصیت برجسته می‌تواند درس‌های زیادی برای ما به همراه داشته باشد. در این مقاله تصمیم داریم زندگی ایلان ماسک را در کنار هم بررسی کنیم و ببینیم که این شخصیت ثروتمند در طول زندگی خود چه مشکلات و سختی‌هایی را پشت سر گذاشته است. دانستن زندگینامه اشخاص بزرگ و تأثیرگذار همیشه آموزنده و الهام‌بخش است و می‌تواند درس‌های زیادی برای اشخاص مختلف و به ویژه کارآفرینان و صاحبان استارتاپ‌ها و کسب و کارهای کوچک به همراه داشته باشد.
همیار آکادمی با بررسی زندگی افراد توانمند و کارآفرین تلاش می‌کند که به کاربران خود در مسیر رسیدن به موفقیت، سعادت و خوشبختی کمک کند و به آن‌ها نشان دهد که شخصیت‌های برجسته هم در ابتدا با مشکلات زیادی روبرو بوده‌اند ولی با سعی و تلاش فراوان موفق شده‌اند موانع را پشت سر بگذارند و به اهداف خودشان دست پیدا کنند. در صورتی که تمایل دارید با زندگی این ثروتمند خودساخته آشنا شوید و در پایان درس‌هایی از او یاد بگیرید و از این درس‌ها در زندگی و کسب و کار خودتان استفاده کنید تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.
آشنایی با زندگی ایلان ماسک
در این بخش از مقاله تصمیم داریم نگاهی کلی و اجمالی به زندگی و کسب و کار این نابغه عرصه فناوری داشته باشیم تا بتوانیم از او و فعالیت‌هایش درس بگیریم:
کودکی، نوجوانی و دانشگاه
ایلان ماسک در سال ۱۹۷۱ در پرتوریای آفریقای جنوبی چشم به جهان گشود. پدر و مادر او هر دو افرادی بافرهنگ و باسواد بودند ولی زندگی آن‌ها چندان دوام نیاورد و وقتی ایلان ده سال بیشتر نداشت از هم جدا شدند. پدر او یک مهندس آفریقایی بود که در انگلیس بزرگ شده بود. مادرش هم یک بانوی کانادایی بود که در زمینه رژیم غذایی و مد فعالیت می‌کرد. خانواده ایلان، پنج نفره بود و ایلان اولین فرزند این خانواده به حساب می‌آمد. بعد از او یک پسر و یک دختر از این پدر و مادر به دنیا آمدند.
بعد از این‌که پدر و مادرش از هم جدا شدند، او تصمیم گرفت زندگی خودش را در کنار پدر و در آفریقای جنوبی سپری کند. وی ده ساله بود که اولین کامپیوتر خودش را خرید و شروع به یادگیری برنامه‌نویسی کرد. به قدری سریع رشد و پیشرفت می‌کرد که همه از سرعت او شگفت‌زده شده بودند. در طی دو سال به حدی رشد کرد که توانست یک بازی کامپیوتری طراحی و برنامه‌نویسی کند. او موفق شد این بازی را به قیمت ۵۰۰ دلار به فروش برساند. این بازی نمایانگر رویاهای او است. او از همان دوران کودکی شیفته و عاشق سفر به فضا بوده است. جالب است که این بازی هنوز هم وجود دارد و علاقمندان با ورود به بازی Blaster می‌توانند از این بازی لذت ببرند. او در دوران مدرسه همیشه مورد آزار و اذیت هم‌کلاسی‌هایش قرار می‌گرفت. این آزار و اذیت‌ها یک بار باعث شد که کار او به بیمارستان کشیده شود.
روند رشد و پیشرفت ایلان ماسک با توقف هیچ آشنایی و سر سازگاری نداشت. او پس از پایان دوره متوسطه تصمیم گرفت آفریقای جنوبی را به تنهایی و بدون حمایت خانواده به مقصد ایالات متحده ترک کند. در همان سال موفق شد که به کمک بستگان مادرش به کانادا مهاجرت کند. سال ۱۹۸۹ و رفتن او به کانادا و گرفتن شهروندی این کشور باعث شد که سرنوشت او به طور کامل تغییر کند.
او در ۱۸ سالگی وارد کانادا شد و تا ۱۹ سالگی به کارهای مختلفی مشغول بود. با این حال زندگی فقیرانه‌ای داشت و حقوقی که دریافت می‌کرد او را خوشحال و راضی نمی‌کرد. در همان موقع در یکی از دانشگاه‌های انتاریوی کانادا پذیرفته شد و تصمیم گرفت در آن دانشگاه تحصیل کند. دو سال در آن دانشگاه تحصیل کرد و پس از آن درخواست خود را برای دانشگاه پنسیلوانیا ارسال کرد. دانشگاه پنسیلوانیا هم او را پذیرفت و قبول کرد که به او بورس تحصیلی ارائه دهد.
این بورس تحصیلی برای ایلان ماسک این امکان را فراهم کرد که به آمریکا مهاجرت کند و در این کشور به زندگی خودش ادامه دهد. او در رشته تحصیلی فیزیک از این دانشگاه فارغ التحصیل شد و سپس در همین دانشگاه تصمیم گرفت یک مدرک کارشناسی علوم اقتصادی هم بگیرد. وی در سال ۲۰۰۲ موفق به گرفتن شهروندی آمریکا شد و به این صورت به طور همزمان شهروند سه کشور آفریقای جنوبی، کانادا و ایالات متحده به حساب می‌آید.
او از همان دوران کودکی شم اقتصادی خوبی داشت و به دوستان خودش کمک می‌کرد که از طریق کارهای مختلف مانند فروش تخم مرغ کسب درآمد کنند. این شم اقتصادی باعث شده بود که در این زمینه تحصیل کند و دانش خود را در این زمینه بهبود و ارتقاء ببخشد. سال ۱۹۹۵ بود که وی تصمیم گرفت هم درس بخواند و هم به همراه برادرش یک شرکت راه اندازی کند. وی ابتدا در مقطع دکترا در دانشگاه استنفورد پذیرفته شد. رشته‌ای که او برای مقطع دکترا انتخاب کرده بود فیزیک و علم مواد نام داشت. دو روز از ورود او به مقطع دکتری نگذشته بود که تصمیم گرفت از فاز تحصیل خارج شود و تنها به کارآفرینی و محقق کردن آرزوهای خودش بپردازد.
پروژه اول: Zip2، تجربه‌ای بی‌نظیر
ایلان ماسک در سال ۱۹۹۵ با همراهی برادر کوچک‌ترش شرکتی نرم افزاری راه اندازی کرد. این شرکت Zip2 نام داشت. این کسب و کار به موفقیت‌ها بزرگی دست پیدا کرد و توانست مشتریان بزرگی مانند روزنامه نیویورک تایمز را به خود جذب کند. لازم به ذکر است که ایلان و برادرش این کسب و کار را به کمک سرمایه ۲۸ هزار دلاری پدرشان ثبت و راه اندازی کردند. درست است که همه چیز این شرکت به ماسک تعلق داشت ولی هیئت مدیره با ریاست او بر این شرکت موافقت نکردند. سال ۱۹۹۹ بود که یک شرکت دیگر تصمیم گرفت Zip2 را خریداری کند. ۷ درصد از مبلغ فروش شرکت معادل ۲۲ میلیون دلار به ایلان ماسک رسید و او پیش از رسیدن به ۳۰ سالگی توانست میلیونر شود. گفتنی است که این پول به ایلان این اجازه و قدرت را می‌داد که کسب و کار بعدی خودش را راه اندازی کند و به درآمد بیشتر برسد و علایق خودش را هم دنبال کند.
پروژه دوم: سیستم انتقال پول پی پال «PayPal»
ایلان پس از فروش Zip2 تصمیم گرفت یک سرویس پرداخت اینترنتی به نام X.com راه اندازی کند. این کسب و کار با یک سرمایه ۱۰ میلیون دلاری آغاز شد. پس از آن این شرکت با شرکت دیگری به نام کانفینیتی یکی شد. این دو شرکت ادغام شدند و کار خود را با شدت تمام پیش گرفتند و در نهایت توانستند سیستم انتقال پول پی پال را که پیش از آن در اختیار کانفینیتی بود توسعه دهند. این دو شرکت در سال ۲۰۰۱ تغییر نام دادند و نام آن‌ها PayPal شد. مشکلات ایلان ماسک با هیئت مدیره آغاز شد و در نهایت در سال ۲۰۰۲ هیئت مدیره این شرکت تصمیم گرفت پی پال را به یک شرکت دیگر به نام eBay بفروشد. ماسک ۱۱.۷ درصد از سهام این شرکت را در دست داشت و وقتی این شرکت به مبلغ ۱.۵ میلیارد دلار فروخته شد، ۱۱.۷ درصد از آن به ایلان رسید. او به عنوان شخصیتی ثروتمند شناخته می‌شد.
پروژه سوم: اسپیس ایکس؛ کسب و کاری برای تحقق رویاهای کودکی ایلان ماسک
این شرکت در سال ۲۰۰۲ به عنوان یک شرکت اکتشاف فضایی شروع به کار کرد و از همان لحظه آغاز به کار در پی رشد و پیشرفت سریع بود. ایلان ماسک به قدری به این شرکت علاقه داشت که می‌خواست خیلی زود با اکتشاف‌های این شرکت به رویاهای خودش دست پیدا کند. این شرکت می‌خواهد به فناوری حمل و نقل فضای دست پیدا کند. حمل و نقل فضایی از دیدگاه این شرکت تنها به کمک فناوری موشکی ممکن و میسر است. این شرکت تاکنون پیشرفت خوبی داشته و موفق به طراحی وسایل نقلیه فضایی تحت عنوان فالکن ۱ و فالکن ۹ هم شده است.
ماسک برای تهیه موشک برای این پروژه ابتدا به روسیه رفت ولی قیمتی که به او گفته شد واقعاً بالا و عجیب و غریب بود. از طرفی روسی‌ها او را به خاطر طرحی که ارائه کرد مسخره می‌کردند. به همین خاطر به آمریکا برگشت. از این رو تصمیم گرفت خودش موشک مورد نیاز برای شرکتش را تولید کند. وظیفه ابتدایی SpaceX تولید موشکهای مورد نیاز برای پروژه حمل و نقل فضایی بود.
ایلان ماسک هم مدیریت عامل این شرکت را بر عهده دارد و هم مدیر ارشد فنی آن است. وی توانست با تحقیق و پژوهش فراوان موشک‌هایی بسیار ارزان بسازد و حتی از این راه به حاشیه سود ۷۰ درصدی دست پیدا کرد. وی این شرکت را با یک سرمایه ۱۰۰ میلیون دلاری که از کارهای قبلی خودش جمع‌آوری کرده بود راه اندازی کرد. اسپیس ایکس در سال ۲۰۰۸ قراردادی با ناسا به مبلغ ۱.۶ میلیارد دلار امضا کرد. این شرکت وظیفه داشت محموله‌های مورد نیاز یک ایستگاه فضایی را برای آن‌ها ارسال کند.
این شرکت تصمیم دارد که از طریق سفر فضایی انسان را به ماه بفرستد و همچنین دارد روی پروژه جدیدی برنامه‌ریزی می‌کند. این شرکت می‌خواهد از طریق این پروژه هزینه سفرهای فضایی را به شدت کاهش دهد. به گفته ایلان ماسک اصلی‌ترین و مهم‌ترین رسالتی که شرکت اسپیس ایکس بر عهده دارد این است که تمدن بشری را به فضا برساند و انسان را در سایر سیاره‌های منظومه شمسی ساکن کند.
پروژه چهارم: تسلا
شرکت تسلا موتورز یا Tesla در سال ۲۰۰۳ تأسیس شد. جالب است بدانید که این شرکت به دست ایلان ماسک تأسیس نشد و مارتین ابرهارد و مارک ترپنینگ بنیان‌گذاران این شرکت بزرگ بودند. یک سال پس از تأسیس یعنی سال ۲۰۰۴ بود که ایلان ماسک هم روی این مجموعه سرمایه‌گذاری کرد و در جایگاه رئیس هیئت مدیره قرار گرفت. ایلان ماسک در سال‌های اولیه حضور خود در این شرکت در فرآیندهای روزمره شرکت وارد نمی‌شد و به همین خاطر تسلا روند رشد و پیشرفت خودش را بدون ماسک طی می‌کرد. ماسک در طراحی و تولید اولین خودروی برقی شرکت تسلا نقشی مهم و اساسی ایفا کرد و به اصلی‌ترین چهره این شرکت تبدیل شد.
در سال ۲۰۰۸ بحران اقتصادی باعث شد که ماسک به عنوان مدیرعامل شرکت تسلا انتخاب شود. این شرکت برنامه‌ای مشخص برای تولید خودروهای برقی دارد. تسلا تصمیم دارد خودروهای ارزان و برقی روانه بازار کند تا تمامی علاقمندان بتوانند از این خودرو استفاده کنند و از این طریق از گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی جلوگیری شود.
ناگفته نماند که این شرکت به تولید خودروهای برقی اسپرت و گران‌قیمت هم می‌پردازد که این نوع اتومبیل‌ها هم طرفداران و علاقمندان خاص خودشان را دارند. در سال ۲۰۱۴ ایلان ماسک تمامی حقوق ثبت اختراع را به رایگان در اختیار شرکت‌های خودروسازی قرار داد تا ساخت خودروهای برقی بیشتر شود و از این طریق کمک بیشتری به محیط زیست بشود. گفتنی است که تسلا در زمینه تولید باتری هم فعالیت دارد و تاکنون در این زمینه موفق عمل کرده است.
پروژه پنجم: سولارسیتی پای ماسک را به حوزه انرژی خورشیدی باز می‌کند
کره زمین به شدت از سوی گرمایش جهانی تهدید می‌شود. در این میان ایلان ماسک به این فکر افتاده است که با یک طرح عالی در زمینه انرژی خورشیدی نقشی هر چند کوچک در کاهش دمای زمین و ایجاد بستر برای استفاده از انرژی خورشیدی فراهم کند. سولارسیتی در حال حاضر بزرگ‌ترین شرکتی است که در زمینه تأمین انرژی خورشیدی در آمریکا فعالیت می‌کند. این شرکت پنل‌های خورشیدی را با بهترین کیفیت ممکن تولید و به بازار عرضه می‌کند. در سال ۲۰۱۴ شرکت تسلا این مجموعه را به قیمت ۲.۶ میلیارد دلار خریداری کرد.
پروژه ششم: هایپرلوپ برای راه اندازی حمل و نقل عمومی پرشتاب
شروع پروژه هایپرلوپ به سال ۲۰۱۳ برمی‌گردد. این پروژه قصد دارد یک سیستم حمل و نقل عمومی راه اندازی کند. این سیستم حمل و نقل فوق‌العاده پرشتاب است و سرعت بی‌نظیری دارد. آن‌چه که این سرعت را فراهم می‌کند، لوله‌های خلأ است. سرعت این سیستم حمل و نقل حتی از سرعت صوت هم بیشتر است. در این پروژه مسافران در یک کپسول قرار می‌گیرند. این کپسول در یک لوله خلأ قرار می‌گیرد و با سرعت بسیار بالایی حرکت می‌کند. این طرح کماکان در مرحله برنامه‌ریزی و بررسی مسائل مفهومی قرار دارد و هزینه آن بسیار بالا برآورد می‌شود. البته در صورت راه اندازی می‌تواند زمان حمل و نقل را به شدت کاهش دهد و یک تحول بزرگ در زمینه حمل و نقل ایجاد کند.
تا به اینجای مقاله به زندگی و فعالیت‌های ایلان ماسک پرداختیم و از اقدامات و رویاهای او گفتیم. اکنون بد نیست که درس‌هایی از او بیاموزیم که برای کسب و کار و زندگی‌مان مفید باشد و بتواند به ما کمک کند که با افراد بهتر و موثرتری تبدیل شویم.
درس‌هایی از ایلان ماسک برای کارآفرینان و صاحبان کسب و کار
یکی از درس‌های مهمی که ایلان ماسک در زمینه کسب و کار و کارآفرینی به ما می‌دهد این است که باید نوآورانه کار کنیم و پیرو و دنباله‌رو بودن را کنار بگذاریم. امروزه شاهد رشد و پیشرفت کسب و کارهای مختلف هستیم و اگر بخواهیم مثل بقیه رفتار کنیم ممکن است نتوانیم هیچ سهمی از بازار را از آن خودمان کنیم. بنابراین لازم است با نوآوری و پیشرو بودن گوی سبقت را از تمامی رقبا برباییم و با سرعت تمام به سمت جلو حرکت کنیم. سعی کنید که همیشه روش‌ها و رویکردهای قدیمی را به چالش بکشید و به دنبال راه‌هایی باشید که هم با محیط زیست سازگار باشد و هم کارایی و اثربخشی را افزایش دهد. برای انجام چنین کارهایی به یک تیم هماهنگ و پرقدرت نیاز دارید که بتوانند شما را همراهی کنند. بنابراین به مهارت تیم‌سازی هم به شدت نیاز دارید.
یکی از نکات مهمی که ایلان ماسک به مخاطبان خود می‌آموزد این است که از انتقادات بهترین استفاده ممکن را ببرید. انتقادات را بشنوید و روی آن‌ها فکر کنید. ممکن است خیلی از انتقادات نادرست و غیرمنطقی باشند ولی یک انتقاد سازنده ممکن است تحولی بزرگ در کسب و کار شما ایجاد کند و باعث شود که بتوانید یک کار را خیلی آسان‌تر و سریع‌تر انجام دهید. درس مهم دیگر از ایلان ماسک این است که ترس از شکست را کنار بگذارید. تاکنون فکر کرده‌اید که چرا خیلی از افراد از کارآفرینی و نوآوری فراری هستند؟ مهم‌ترین دلیل این موضوع آن است که از شکست خوردن می‌ترسند. مفهومی تحت عنوان شکست وجود ندارد. حتی اگر به مشکل بخورید، مطمئن باشید که یک مطلب جدید یاد می‌گیرید.
